ΤΟ ΕΡΓΟ

Οι ερευνητικές αποστολές του Τομέα Βυζαντινών Ερευνών /ΕΙΕ (άλλοτε Ινστιτούτου Βυζαντινών Ερευνών) από τη δεκαετία του 1960 και εξής στις μονές του Αγίου Όρους οδήγησαν στη συγκρότηση μιας μεγάλης συλλογής με φωτογραφικό υλικό από τα αθωνικά αρχεία. Με βάση το υλικό αυτό έχουν δημοσιευθεί έως τώρα επιτομές των ελληνικών μεταβυζαντινών εγγράφων αρκετών μονών (Καρακάλλου, Σίμωνος Πέτρας, Ξηροποτάμου, Παντοκράτορος, Χιλανδαρίου, Σταυρονικήτα, Εσφιγμένου, Αγίου Παύλου, καθώς και του Πρωτάτου), που αποτελούν τους περισσότερους τόμους της εκδοτικής σειράς του ΙΙΕ «Αθωνικά Σύμμεικτα». Ωστόσο τα ίδια τα κείμενα των εγγράφων αυτών δεν έχουν ακόμη εκδοθεί, κενό που καλύπτει η παρούσα βάση δεδομένων.
Στόχος είναι να συγκεντρωθούν σταδιακά σε αυτή τα πλήρη κείμενα του συνόλου των ελληνικών εγγράφων των αγιορειτικών αρχείων από τον 16ο αι. έως και το έτος 1800 (σε ορισμένες περιπτώσεις 1801), μετά την έκδοση των αντίστοιχων επιτομών τους. Τα κείμενα δημοσιεύονται σε διπλωματική μεταγραφή που έχουν πραγματοποιήσει και θα πραγματοποιούν ερευνητές και συνεργάτες του ΙΙΕ με βάση τις φωτογραφίες των εγγράφων από τη συλλογή αυτού. Για ορισμένα μόνον έγγραφα που είχαν εκδοθεί σε παλαιότερα δημοσιεύματα χρησιμοποιείται το κείμενο από αυτά, αλλά έπειτα από έλεγχο και προσαρμογή του στις προδιαγραφές που ακολουθούνται στη μεταγραφή των υπολοίπων. Οι προδιαγραφές αυτές περιλαμβάνουν χωρισμό των στίχων και αρίθμησή τους, τήρηση της ορθογραφίας του πρωτοτύπου, χρήση ειδικών εκδοτικών συμβόλων για δήλωση χασμάτων από φθορές, συντομογραφιών, παλαιών διαγραφών, προσθηκών κ.λπ.
Εκτός από το κείμενο στη βάση δεδομένων καταχωρούνται και τα απαραίτητα στοιχεία ταυτότητας κάθε εγγράφου, που περιλαμβάνουν, το όνομα της μονής στην οποία φυλάσσεται, τον ταξινομικό αριθμό του, το περιεχόμενό του επιγραμματικά (τίτλο), τη χρονολογία του, τη φυσική περιγραφή του, καθώς και την παραπομπή στην αντίστοιχη επιτομή που έχει εκδοθεί.
Έως τώρα έχουν εισαχθεί στη βάση δεδομένων όλα τα έγγραφα των μονών Εσφιγμένου (109 έγγραφα) και Σταυρονικήτα (103 έγγραφα) και επιλεκτικά άλλα 24 από τις μονές Ξηροποτάμου, Καρακάλλου και Παντοκράτορος.

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

Υπεύθυνος ερευνητής: Ζήσης Μελισσάκης, Κύριος Ερευνητής ΙΙΕ/ΕΙΕ
Επιστημονικός συνεργάτης: Νίκος Μελβάνι, Αρχαιολόγος, Μεταδιδακτορικός ερευνητής ΙΙΕ/ΕΙΕ